انواع سنگ ها
انواع سنگ ها : سنگ های آذرین ، سنگ های رسوبی ، سنگ های دگرگون
سنگ های آذرین :
سنگهای آذَرین در زمین‌شناسی به سنگهای حاصل از انجماد مواد مذاب می‌گویند.
سنگهای آذرین به دو بخش سنگهای آذرین درونی و سنگهای آذرین بیرونی تقسیم می‌شوند.
سنگهای آذرین بیرونی حاصل فرایند آتشفشانی و بیرون ریختن مواد مذاب از دهانهٔ آتشفشان‌است .
اما سنگهای آذرین درونی حاصل فرایند ماندن ماگما در آشیانه و سرد شدن آهستهٔ آن‌است.
از انواع سنگهای آذرین درونی گرانیت و از سنگهای آذرین بیرونی بازالت از همه معروف‌تر هستند.
تقسیم‌بندی سنگهای آذرین توسط اتحادیه بین‌المللی علوم زمین‌شناسی IUGS صورت می‌گیرد.
آذرین درونی
این سنگ‌ها بر اثر سرد شدن مواد مذاب در داخل زمین به وجود می‌آیند مثل سنگ گرانیت – گابرو ویژگی این سنگ‌ها این است .
که دارای بلورهای درشت می‌باشند و خیلی سفتند و بیشتر رنگ روشن دارند و بسیار زیباتر هستند.
آذرین بیرونی
سنگهایی هستند که بر اثر سرد شدن مواد مذاب در خارج از کوه‌های آتشفشانی به وجود می‌آیند و ریز بلور هستند.
چون این مواد مذاب توسط آتشفشان از داخل زمین خارج می‌شوند به این سنگ‌ها آتشفشانی نیز می‌گویند. مثال بازالت و ریولیت.
اهمیت زمین‌شناسی
سنگهای آذرین ۹۰ تا ۹۵٪ حجم و به ضخامت ۱۶ کیلومتر (از بالا) از پوستهٔ زمین را تشکیل می‌دهند.
سنگهای آذرین در زمین‌شناسی نقش بسیار مهمی دارند زیرا: مواد معدنی و شیمیایی سراسری آن‌ها اطلاعات زیادی در مورد ترکیب گوشته،
جایی که از آن سنگهای آذرین استخراج شده به ما می‌دهد، و شرایط دما و فشار که اجازهٔ شکل‌گیری به‌این صورت را داده،
یا دیگر سنگی که از قبل موجود بوده که ذوب شده .
سنگ های رسوبی :
سنگ رسوبی به سنگی گفته می‌شود که بر اثر ته‌نشین شدن مواد موجود در آب به وجود می‌آید.
رودها مقدار زیادی مواد را با خود به دریاها و دریاچه‌ها می‌برند. این مواد به دلیل سنگینی به ته دریا می‌روند.
روی هم قرار می‌گیرند و پس از سفت شدن سنگهایی را به وجود می‌آورند که به آن‌ها سنگهای رسوبی گفته می‌شود.
سنگهای رسوبی لایه‌لایه‌اند که رنگ یا جنس هر لایه با لایه دیگر متفاوت است.امکان دارد این نوع سنگ فسیل هم داشته باشد.
ریگ، شن ، سنگهای آهکی و کنگلومرا نمونه‌هایی از سنگهای رسوبی هستند.
سنگهای رسوبی تقریباً تمام سطح قاره‌ها را پوشش می‌دهند ولی به طور کلی ۸٪ از کل سنگهای پوسته را در بر می‌گیرند.
سنگهای رسوبی فقط لایه نازکی روی پوسته هستند.
مطالعه سنگهای رسوبی و این قشر نازک روی زمین اطلاعات زیادی دربارهٔ سطح به ما می‌دهد که برای مهندسی عمران مفید است .
به طور مثال در ساخت جاده‌ها، خانه‌ها، تونل‌ها، کانال‌های اب یا سازه‌ها ی دیگر.
همچنین سنگهای رسوبی منبع مهمی برای منابع طبیعی مانند زغال سنگ، سوخت‌های فسیلی، آب یا سنگهای معدنی است.
مطالعه سنگهای رسوبی منبع اصلی دست یافتن به تاریخچه زمین و تاریخچه حیات است.
رسوبی شدن
رسوبی شدن اسمی است که برای فرایندی که باعث می‌شود کانی‌ها یا مواد معدنی از یک محلول به سرعت فرونشینند یا ته‌نشین شوند.
قبل از ته‌نشینی رسوبات در ناحیه اصلی ایجاد می‌شوند و سپس با آب، باد، یخ، ذرات حجیم یا یخچال‌ها جابجا می‌شوند.
انواع سنگ ها
گروه‌های اصلی سنگهای رسوبی به شرح زیر است:
رسوبات سیلیسی آواری:
کنگلومراها
برش‌ها
ماسه‌سنگ‌ها
گل‌سنگ‌ها
رسوبات بیوژنیک، بیوشیمیای و آلی:
سنگهای آهکی
چرت‌ها
فسفات‌ها
زغال و شیل نفتی
رسوبات شیمیایی:
تبخیری‌ها
سنگهای آهن‌دار
رسوبات آذر آواری:
رسوبات اتوکلاستیک
رسوبات ریزشی (رسوبات پیروکلاستیک)
رسوبات جریانی (رسوبات ولکانی کلاستیک)
هیدروکلاستیک‌ها
رسوبات اپی کلاستیک
سنگ های دگرگون :
سنگ دگرگون، که از کلمه لاتین Metamorphic به معنای تغییر شکل گرفته شده‌است،
به این اشاره دارد که سنگ اولیه، شکل اصلی خود را تغییر داده و به شکل جدید درآمده است.
سنگهای دگرگون، سنگهایی هستند که از تغییر شکل سنگهای قبلی به علت تغییر شرایط فیزیکی (فشار ـ دما) یا شیمیایی و در حالت جامد به‌وجود می‌آیند.
پدیده دگرگون به محو و ناپدید شدن یک یا مجموعه‌ای از کانیهای متبلور سنگ تعبیر می‌شود.
این تغییرات ممکن است بر روی سنگهای رسوبی که در شرایط سطحی به وجود آمده‌اند .
یا در سنگهای آذرین که از ماگما متبلور گردیده یا حتی در سنگهای دگرگونی حادث شود.
در حالت اخیر، شرایط دگرگون شدگی سنگ قبلی تغییر می‌نماید .
و این پدیده با ظهور و پیدایش یک یا مجموعه‌ای از کانیهای جدید همراه می‌باشد؛
بنابراین دگرگونی عبارت از پاسخی است که هر سنگ در مقابل تغییرات محیط شیمیایی یا فیزیکی از خود بروز می‌دهد .
و این پاسخ به صورت تجدید تبلور کانیهای قدیمی به دانه‌های جدید یا پدیدار شدن کانی های نو ظهور و تخریب بعضی دیگر تجلی می‌کند.
انواع سنگ ها :
تاریخچه
واژه متامورفیسم برای اولین بار در سال ۱۸۲۰ توسط fA.Boue عنوان گردید .
و جیمز هاتن اولین کسی بود که در کتاب خود به نام فرضیه کره زمین به مفاهیم کلی دگرگونی اشاره نمود.
Elie de Beament و A. Daubre که در اواسط قرن نوزدهم می‌زیسته‌اند،
اولین کسانی بودند که دگرگونی ناحیه‌ای و دگرگونی مجاورتی را از هم متمایز کردند و اصطلاح دگرگونی ناحیه‌ای توسط A.Daubre وارد این علم گردید.
با عنوان شدن واژه ژئوسنکلینالها توسط J.D.Dana, James Hall و E.Haug در فاصله سالهای بین ۱۸۵۹ و ۱۹۱۰، سنگهای دگرگونی ناحیه‌ای معنی و مفهوم دیگری پیدا کرد.
همچنین
این دانشمندان دما و فشار بالا و همچنین حرکات زمین ساختی حاکم بر اعماق این ژئوسنکلینالها را عامل اصلی دگرگونی ناحیه‌ای دانستند.
اصطلاح دینامومتامورفیسم در سال ۱۸۸۶ توسط H.Rosenbusch پیشنهاد شد .
و بعدها دانشمندان دیگری واژه Dynamic را برای دگرگونی کاتاکلاستیک بکار بردند.
در فاصله سالهای بین ۱۸۷۰ و ۱۹۰۰، سنگ نگاری میکروسکوپی به وجود آمد.
Grubenmann (۱۹۲–۱۸۵۰) و Niggli سنگهای دگرگونی، ناحیه‌ای را بر حسب ترکیب شیمیایی تقسیم‌بندی نمودند.
که بعضی از زمین شناسان اروپایی هم از آن نامها استفاده می‌کنند.
جورج بارو با بررسی زمین‌شناسی سنگهای دگرگونی در اسکاتلند، نشان داد که سنگهای دگرگونی این مناطق یک تغییر تدریجی در بافت و ترکیب کانی شناسی دارند.
و نتیجه این مطالعات باعث کشف زون دگرگونی تدریجی گردید.
بررسی زونهای مختلف کانیهای دگرگونی به کرات و در نواحی مختلف توسط تیلی (۱۹۲۵) و هارکز (۱۹۳۲) و Barth (1936) صورت گرفت .
ولی در هیچ‌کدام از این مطالعات مسئله پیوند بین فرایندهای زمین‌شناسی و فرایندهای دگرگونی تدریجی به دقت مورد نظر قرار نگرفت.
اقسام دگرگونی
دگرگونی اصابتی یا دگرگونی ضربه
دگرگونی مجاورتی یا دگرگونی حرارتی
دگرگونی دینامیکی یا دگرگونی کاتاکلاستیک
دگرگونی ناحیه‌ای یا دیناموترمال متامورفیسم
دگرگونی انباشتی یا دگرگونی تدفینی یا دگرگونی استاتیک
دگرگونی زیر کف اقیانوسها
دگرگونی هیدروترمال یا دگرسانی هیدروترمال
اقسام فابریک‌های دگرگونی
سنگهایی که فاقد جهت یافتگی برتر می‌باشند.
سنگهایی که دارای جهت یافتگی برتر و شخصی هستند.
اقسام رخساره‌های دگرگونی
رخساره‌های دگرگونی مجاورتی
رخساره‌های دگرگونی بر اثر وزن یا رخساره‌های تدفینی
رخساره‌های دگرگونی ناحیه‌ای
آدرس کانال تلگرام : @zarshenasan
تلگرام کارشناس : @karshenas_zarshenasan
شماره تماس کارشناس آموزش فلزیاب ، خرید فلزیاب و تعمیر فلزیاب : 09197977377